Op veldwerk in eigen land
Volendam (Nederland)
Geschreven door Marijn Helsloot
Wanneer aan veldwerk gedacht wordt, fantaseert iedereen al snel over plekken ver buiten Nederland. Wij hebben dit jaar echter gekozen om het onderzoek in Nederland uit te voeren. Ik ben naar Volendam gegaan. “Volendam?!” is meestal de eerste reactie. Nederlands bekendste dorp komt vaak in het nieuws en kent inmiddels vele stereotyperingen.
Enigszins sceptisch ging ik er begin februari heen. Ik had een kamer gevonden in Edam, een klein stadje waar Volendam praktisch aan is vastgegroeid. Fietsend ging ik elke dag op en neer. Eigenlijk probeerde ik alles in Volendam te doen, van de dagelijkse boodschappen tot sporten in de plaatselijke sportschool. Al snel maakte ik kennis met de term ‘jas’, oftewel iemand die niet uit Volendam komt. Als jas moest ik dus gaan participeren in de Volendamse samenleving, die nog steeds erg hecht is. Er komen relatief weinig nieuwe jassen in Volendam wonen en veel Volendammers blijven hun leven lang in het dorp. Dit geldt ook voor de bekende Nederlanders, waardoor je zomaar een BN’er tegen kan komen wanneer je in Volendam bent. Zo ben ik bijvoorbeeld Wim Jonk tegengekomen en heb ik kort met Piet Keizer gesproken, de voormalige gitarist van The Cats.
Ondanks dat het dorp in Nederland ligt, spreken veel Volendammers nog steeds tegen elkaar in het dialect; iets dat voor een jas moeilijk te volgen is en zeker niet te spreken. Participeren was dan ook niet altijd even makkelijk, maar net als op andere plekken gaat het na verloop van tijd makkelijker. Veel Volendammers zoeken de gezelligheid op en gaan veel de deur uit. Hierdoor was er altijd wel wat te doen. Ik ging bijvoorbeeld fluiten bij jeugdwedstrijden van de lokale voetbalclub en naar muziekavonden. En nadat ik steeds meer Volendammers leerde kennen, was het ook makkelijker om ’s avonds de Dijk op te gaan: de plek met de kroegjes en terrassen.
Uiteindelijk bleken de Volendammers juist erg vrijgevig en gastvrij te zijn. Overal waar ik kwam, werd gelijk eten en drinken aangeboden. Zo heb ik bij verschillende gezinnen mee kunnen eten of lunchen. Hoewel Volendam bekend staat als een gesloten gemeenschap, waren de meeste Volendammers die ik gesproken heb, juist erg vriendelijk en nieuwsgierig. Ook veldwerk in eigen land kan dus een interessante, leuke en vooral bijzondere ervaring zijn.
