Fietsend door St. Louis
St. Louis (U.S.A.)
Geschreven door Eline Morsink
Nog even onze tas checken. Huissleutel, recorder, Amerikaanse mobiel, Nederlandse mobiel. Klaar om op onze geleende fietsen te stappen. Een zilveren mountainbike en een groene cruiser. Het is hooguit tien minuutjes fietsen naar het activistencafé. Dit fietstochtje maken we bijna dagelijks. In vijf en halve week hebben we onze plek in het verkeer van St. Louis al goed gevonden: gewoon voorsorteren tussen de auto’s. We zijn nu precies op de helft van onze tijd in de Verenigde Staten en dus ook van ons veldwerk. Naast onze plaats in het lokale verkeer, hebben we ook onze weg gevonden naar de goedkoopste supermarkt, het lekkerste brood en zelfs naar het winkelcentrum in een van de suburbs.
St. Louis is een stad met ruim 300.000 inwoners. Qua inwoners dus te vergelijken met Utrecht. Het verschil is dat St. Louis bekend staat om haar leegstand en Utrecht juist om haar woningnood. Het is dan ook volkomen normaal dat we op ons korte fietstochtje huizen tegenkomen met ramen die zijn dichtgetimmerd met houten platen. Deze platen zijn beplakt met aanplakbiljetten waarop staat “no trespassing or loitering, violations will be prosecuted”. Verder staan in veel voortuinen borden met daarop “Black Lives Matter”. De mensen in onze wijk zeggen dat het er allemaal erger uit ziet dan dat het is. We krijgen echter ook veel waarschuwingen van mensen die zeggen dat we goed moeten oppassen voor onze veiligheid, en dat we toch niet in de beste buurt wonen. Het zegt immers genoeg dat er bij een winkel niet wordt gezegd: “tot ziens”, maar “be safe”.
Na een kort fietstochtje komen we aan bij het café. We worden begroet door mensen achter de bar en aan de bar. We zijn al echte stamgasten hier. We blijven even staan kletsen en zoeken dan een plekje. Soms kiezen we een tafel bij een stopcontact, zodat we onze interviews kunnen transcriberen. Het is immers goed om ons gezicht te laten zien in plaats van alleen thuis op onze kamer interviews uit te typen. Echter, vandaag zijn we hier niet om achter onze computers te zitten. We hebben we hier een interview. We proberen een tafeltje te zoeken waar we niet zoveel last zullen hebben van de achtergrondmuziek en deuren die open en dicht gaan.
Een paar minuten later komt de activist binnen met wie we een interview hebben gepland. Ons onderzoek richt zich op antiracisme activisme en motivaties van activisten om betrokken te zijn en blijven bij dit soort activisme. In tegenstelling tot onze gewenning aan het lokale verkeer, raken we, gelukkig, nog maar niet gewend aan de verhalen van activisten. Mensen vertellen ons vaak erg persoonlijke verhalen over het racisme dat zij zelf ervaren. Dit betreft
zowel racisme op het persoonlijke vlak als institutioneel racisme. We krijgen, voor de tweede keer vandaag, te horen hoe een activist is mishandeld door verschillende politieagenten tijdens de protesten in Ferguson in 2014. Elke keer blijft het even heftig om te horen.
We merken dat veel activisten hun verhaal graag willen delen. Tegelijkertijd is er een groep hardcore activisten van wie we nog een beetje het vertrouwen moeten winnen. Er zijn in de geschiedenis namelijk geheimagenten geweest die het bevel hadden om te infiltreren in bewegingen zoals de Black Panthers. Het kunnen opbouwen van vertrouwensrelaties, die noodzakelijk zijn om ons onderzoek succesvol te doen, is mogelijk doordat we hier voor langere tijd zitten. We proberen naar zoveel mogelijk film screenings, informatie avonden en andere meetings te gaan zodat we langzamerhand rapport opbouwen met informanten. Ook zijn we nu bij twee protesten geweest. Een stil protest met kaarsjes voor een man die al 25 jaar onterecht in de gevangenis zit. En een protest tegen Trump’s aanwezigheid in St. Louis. Het voelen van de sfeer is onmogelijk te realiseren vanaf een afstand. Het doen van veldwerk is in ons onderzoek dus wat betreft vertrouwensrelaties opbouwen en “being there” zeker van onschatbare waarde.
Na het interview stappen we weer op onze fietsen. We moeten even bijkomen van alle heftige verhalen die onze informanten vandaag met ons hebben willen delen. De machteloosheid die zij constant voelen proberen we even te ontsnappen. Zoals gewoonlijk na een interview zetten we even Netflix aan. Een komedie zonder inhoud, om onze zinnen te verzetten. En terwijl we dit doen, beseffen we ons ten volle dat het een privilege is om de mogelijkheid te hebben om je te kunnen ontdoen van deze zware, slopende strijd tegen racisme. Maar ons (blanke, Europese) privilege gaat verder dan dat. Naast dat we op dit moment Netflix aan kunnen zetten, kunnen we zelfs over ruim een maand weer onze geleende fietsen inruilen voor onze eigen fietsen in Utrecht, terwijl hier de strijd tegen racisme door zal gaan.
